Geschiedenis van zwemmen
Alhoewel er jaarlijks vele mensen zwemmen in zwembaden, plassen en zeeën, heeft deze sport natuurlijk ook een ontwikkeling doorgemaakt.
Want waar mensen nu zwemmen om verschillende redenen, zo was dat vroeger ook al het geval. Maar van het echte zwemmen was vaak nog geen sprake; zichzelf kunnen verplaatsen in het water en zich drijvende houden was toen nog genoeg.
De geschiedenis van het zwemmen begint dus al heel vroeg. De oudste verhalen over zwemmen komen namelijk uit Egypte, waar men duizenden jaren geleden al met deze bewegingsvorm bezig was.
Er moest immers voedsel vergaard worden en voor een beroep als visser of scheepsman was het meestal nodig dat men kon zwemmen.
Maar heel vreedzaam was het vroeger natuurlijk ook niet. Het was dus maar beter dat soldaten konden zwemmen om de vijand aan te vallen of om te kunnen vluchten door het water.
Zwemmen als deel van de opvoeding
Door de eeuwen heen was zwemmen niet alleen een vorm om te kunnen overleven. Ook het ontspannende effect van water kwam steeds meer naar voren.
Leren zwemmen werd voornamelijk bij ontwikkelde mensen een deel van de opvoeding. Want door de zwemkunst machtig te zijn, kon men gebruik maken van de heilzame werking van het water.
De welgestelde Grieken en Romeinen bouwden dan ook steeds grotere badhuizen, zodat mensen konden bewegen en ontspannen in het water. Zwemmen werd een vorm van lichaamsbeweging en verbeterde de gezondheid in grote mate.
Zwemmen als vaardigheid voor het leger
Zoals gezegd was kunnen zwemmen een belangrijk onderdeel van het overleven tijdens oorlogstijd. Zo zijn er verhalen over het leger van Napoleon dat leerde zwemmen in militaire zwemscholen, om vijanden bij waterrijke plekken aan te kunnen vallen.
Het verrassende effect en de mogelijkheid om via water te kunnen vluchten zorgden ervoor dat zwemmende soldaten in het voordeel waren.
Steeds meer plekken om te zwemmen
Wanneer het warm is, gaan mensen nu eenmaal op zoek naar verkoeling in meren, grachten en de zee. Ook vroeger was dit het geval, maar had buiten zwemmen meer nadelen.
Want het afkoelen gebeurde vaak op vervuilde plekken, wat de gezondheid niet echt ten goede kwam. Er was dus behoefte aan meer regulering van zwemplekken.
Zo ontstonden er aan het begin van de 19e eeuw stukken afgezet zwemwater, waar men (enigszins) op een ‘schone manier’ kon zwemmen.
Naast dat mensen hier konden afkoelen, werd er ook steeds meer aan zwemonderwijs gedacht. Er werden (vaak kleine) zwemscholen geopend, waar kinderen, adolescenten en militairen leerden zwemmen. Vaak werd de zwemmer vastgemaakt aan een hengel en werd de zwemkunst onderwezen vanuit een boot.
In de 2e helft van de 19e eeuw werd zwemmen nog belangrijker. Vooral mannen uit goede families raakten steeds meer overtuigd van de heilzame werking van water en de positieve effecten op de gezondheid.
Omdat zwemmen steeds meer werd aanbevolen, werd de vraag naar zweminrichtingen natuurlijk ook groter. Maar omdat veel zwemplekken in de buitenlucht waren aangelegd, kon er vaak alleen in de zomermaanden worden gezwommen.
Om toch aan de stijgende vraag te voldoen, werd in 1883 het eerste overdekte zwembad in Den Haag geopend. Men kon hier niet alleen zwemmen, maar ook gebruik maken van de talloze badkuipen en stoombaden. Pas 13 jaar later kwam er ook in Amsterdam een overdekt zwembad bij.
Een steeds groter aanbod
Alhoewel een prijskaartje nog erg duur was, werd er in de beschikbare zwembaden wel steeds meer gezwommen. In 1888 werd er zelfs door een aantal zwemverenigingen de Nederlandse Zwembond (NZB) opgericht.
Pas later krijgt deze bond het predikaat ‘koninklijk’ en mag zich vanaf dan de KNZB noemen. Een naam die we tegenwoordig ook nog kennen vanuit het elementair–
Doordat steeds meer mensen overtuigd raakten van de genezende werking van het water, komen er aan het begin van de 20e eeuw steeds meer badhuizen bij. Vaak gebeurde dit onder verantwoording van geneesheren die hun patiënten hier lieten bewegen of door private ondernemers.
Pas later kwam de eerste exploitant om de hoek kijken. Want door een conflict tussen de ondernemers en gemeenten besloten een aantal leden van een waterpolovereniging dan maar zelf een zwembad te gaan bouwen. Hier was natuurlijk wel geld voor nodig en dat werd opgebracht door systeem van spaarkassen in te stellen.
Leden betaalden per periode een bepaald bedrag en zo kon het zwembad worden gefinancierd. Maar dit viel na een aantal jaar toch tegen en het enthousiasme ebde langzaam weg.
Door flink te lobbyen bij stadsgenoten en door een lening bij de Rijksverzekeringsbank, is de bouw van Sportfondsenbad Oost dan ook een feit. En gaandeweg werd deze zogenaamde sportfondsen-
De zwembaden van tegenwoordig
Doordat zwemmen vroeger een dure bezigheid was, waren het vooral de volwassenen die in een zwembad te vinden waren. Maar aangezien de noodzaak om te leren zwemmen steeds groter werd, begon het aanbod en de doelgroep steeds meer te veranderen.
Doordat uiteindelijk het schoolzwemmen door de gemeenten gefinancierd werd, kwamen ook steeds meer kinderen in het zwembad terecht.
Door de jaren heen werd het aanbod van zwembaden dan ook steeds groter. Naast de zwemverenigingen leerden nu ook kinderen zwemmen en werden zwembaden steeds toegankelijker voor een grotere doelgroep. En door de jaren heen heeft dit zich steeds meer ontwikkeld.
Het aanbod van activiteiten binnen een zwembad is door marktwerking steeds groter geworden en de noodzaak om iedereen aan het bewegen te krijgen is steeds meer toegenomen. Want ook mensen met een handicap of ouderen zijn op steeds meer zwemlocatie’s te vinden.
Nu de grotere zwembaden voor iedereen toegankelijk worden, komen ook er steeds meer kleinere baden bij. Dit gebeurt vaak omdat de grote zwembaden steeds minder geld van de gemeente krijgen, maar de vraag naar zwemlessen en zwemactiviteiten nog steeds erg groot is. Zwemmen kan dus ook steeds meer in hotel’s, fitnessscholen, ziekenhuizen en revalidatiecentrum’s.
Wellicht interessant voor jou
Je bent dus geïnteresseerd in alles wat met zwemmen te maken heeft? Dan zijn onze speciale zwemproducten echt iets voor je! Zo kun je de bekende zwemslagen verder verbeteren of perfectioneren, en misschien zelfs nog nieuwe zwemslagen als de vlinderslag of samengestelde rugslag aanleren. Maar je kunt jezelf ook richten op de keerpunten, zwemtijden of verhoging van de gevoelstemperatuur.
Komen tot het niveau van een zwemkampioen kun je hélemaal zelf door gebruik te maken van onze speciale zwemproducten. Denk hierbij aan onze zwemschema’s, e-books of met de Sportbibliotheek. Zo word je steeds beter in de verschillende zwemslagen, leer je over de anatomie en fysiologie van het lichaam en krijg je extra (droge) oefening om je zwemniveau verder te verhogen.
